Inspiracje

Zadając samej sobie pytanie, zawarte w tytule, zaczęłam poszukiwać odpowiedzi w sobie... Czy każdy z nas potrzebuje docenienia? W jaki sposób doceniamy siebie? Jak docenianie siebie ma się do doceniania innych?

Docenianie - co to takiego?

Istnieje wiele definicji doceniania. Jest ta słownikowa (Słownika Języka Polskiego PWN) według której doceniać, to „uznać wartość, znaczenie czegoś, pozytywnie ocenić coś”. W tym jednym zdaniu czytamy o uznaniu wartości, uznaniu znaczenia, pozytywnej ocenie. To solidny zastrzyk dobrostanu. Gdyby tak był stosowany na co dzień, nie było by mowy o wypalaniu się, obniżeniu samooceny czy też wyczerpaniu emocjonalnym, o czym więcej możesz przeczytać w moim artykule Jak rozpoznać i przeciwdziałać wypaleniu?.

Zwracanie uwagi i uznanie tego, co widzę, słyszę i co odbieram jako wartościowe, pozytywne, tj. gesty, działania, najdrobniejsze postępy, zaangażowanie a nawet niedziałanie, może wzmocnić nie tylko samoocenę, ale i rozwinąć poczucie wdzięczności w sobie na drodze do spełnienia osobistego. A to pierwszy krok do tego, by okazywać wdzięczność innym ludziom - tę prawdziwą, tę prosto z serca, tę, która nie jest próbą ugrania czegokolwiek w zamian.

A jak jest u Ciebie z wdzięcznością?

Nie byłabym sobą, gdyby nie pojawiły się pytania... Proponuję, abyś odpowiadając skupiła / skupił się tylko na faktach, bez oceniania, podsumowując jak jest teraz i jak chcesz, żeby było.

Gotowi?

Jak często uznajesz wartość tego, co robisz?
Przypomnij sobie, kiedy ostatnio pozytywnie oceniłaś/eś siebie?
W jaki sposób wyrażasz wdzięczność sobie?

Oraz...

Jak często uznajesz wartość tego, co robią inni?
Przypomnij sobie, kiedy ostatnio pozytywnie oceniłaś/eś kogoś?
W jaki sposób wyrażasz swoją wdzięczność innym?

Jakie z tego podsumowania wyciągasz wnioski?

Co o docenianiu mówi psychologia?

Docenianie to stosunkowo świeży temat w psychologii, a jego korzeni można szukać w psychologii pozytywnej. W książce Appreciation: Individual Differences in Finding Value and Meaning as a Unique Predictor of Subjective Well-Being, autorzy (Adler, Fagley) piszą, że docenianie wiąże się z uznaniem, że ktoś lub coś zasługuje na przyznanie mu wartości, znaczenia przy jednoczesnym przywiązaniu emocjonalnym.

Dla mnie docenianie ma ścisły związek z miłością do siebie (ukochaniem siebie a nie narcyzmem); poczuciem, że jestem wystarczająco dobra/y (I’m enough); oraz uważnością na to, co pozytywne każdego dnia (za co sobie jestem wdzięczna/y dziś?). Definiuję je tak:

Docenianie, to droga od zauważania najdrobniejszych pozytywnych stron w życiu osobistym i zawodowym przy jednoczesnym uznaniu swojej wartości, wyjątkowości i własnych postępów na drodze do zauważania najdrobniejszych pozytywnych stron w życiu osobistym i zawodowym przy jednoczesnym uznaniu wartości, wyjątkowości i postępów innych ludzi.

Zatem, droga do doceniania innych zaczyna się w docenianiu siebie, przy jednoczesnym uznaniu różnorodności. W opisanie różnych postaw idealnie wpisuje się koncepcja psychiatry T.A. Harrisa dotycząca pozycji życiowych, czyli postaw względem siebie i innych.

Docenianie siebie i innych nazywam postawą partnerstwa, inaczej zwaną:

• Postawa współdziałania, tj. Ja jestem OK i Ty jesteś OK – uznanie zasobów własnych i innych; każdy z nas jest wystarczający, niezależnie od różnic, które nas mogą dzielić

Przeciwieństwem doceniania i partnerskiej postawy są:

• Postawa wyższości, tj. Ja jestem OK, Ty nie jesteś OK – uznanie zasobów własnych, nie uznanie zasobów innych; nie doceniam, lecz oceniam, często na swój wzór, jako ten najlepszy
• Postawa uległości, tj. Ja nie jestem OK, Ty jesteś OK – nie uznanie zasobów własnych, uznanie zasobów innych; doceniam bardziej innych, nie mam uznania wobec siebie, czuję się gorsza/y, godząc się na wszystko
• Postawa bezradności, tj. Ja nie jestem OK, Ty nie jesteś OK – nie uznaję ani zasobów własnych ani zasobów innych; nie doceniam lecz oceniam siebie i innych, wszyscy są do niczego

Do jakiej postawy jest Ci teraz najbliżej? Jaki to ma wpływ na docenianie siebie i innych?

Jaka jest droga do doceniania siebie?

Adler i Fagley stworzyli osiem aspektów doceniania, które pogłębiają definicję docenienia, nadając jej głębszy sens. Dla mnie stanowią one również drogowskaz w podróży do doceniania siebie i innych.

1. Docenianie chwili, to bycie tu i teraz oraz świadome docenianie każdego momentu życia
2. Docenianie własności, to koncentrowanie się na tym, co mam, zamiast na tym, czego nie mam
3. Docenianie ludzi, to docenienie drugiego człowieka za to, że Jest, za potencjał, a nie za to, co robi i czym się zajmuje
4. Uczucie podziwu, to emocjonalny zachwyt nad tym co widzę, słyszę, co doświadczam i przeżywam wewnętrznie czy też duchowo
5. Uczucie wdzięczności, to odczuwanie i wyrażanie wdzięczności za najmniejszą otrzymaną korzyść, wyrażoną również gestem, słowem, wsparciem
6. Wdrażanie rytuałów, to wdrażanie zwyczaju wdzięczności poprzez symbol wyrażony np. podziękowaniem sobie, prowadzeniem dziennika wdzięczności lub modlitwą dziękczynną, jako stały element codziennego uznania tego, co mam
7. Porównanie społeczne, to odkrywanie swoich mocnych stron w porównywaniu siebie do innych lub do siebie bądź sytuacji z przeszłości
8. Uznanie troski, to wykorzystane poczucia straty i pojawiających się trudności po to, by wzmocnić docenienie pozytywnych stron życia

Jak wyruszyć w podróż do doceniania siebie?

Każda podróż wymaga przygotowania i tym samym określenia, gdzie jesteś teraz. Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie w kontekście doceniania siebie, zapraszam Cię do pracy z kartą doceniania siebie przygotowaną w oparciu o osiem aspektów doceniania (Adler, Fagley) w moim autorskim ujęciu, pn. 7 wdzięczności w 7 dni.

 A zatem, gdzie jesteś teraz ze swoją wdzięcznością?

Jeśli już masz odpowiedź na pytanie:

1. Gdzie jestem teraz? Czyli podsumowałaś/eś, jak doceniasz siebie i innych teraz, w ujęciu ostatnich 7 dni (karta pracy powyżej)

W kolejnym kroku warto określić:

2. Jakie mam zasoby, które mnie wzmacniają? Jest to zaproszenie do uznania tego, co już teraz masz w kontekście zasobów (fizycznych, intelektualnych, emocjonalnych, społecznych, duchowych)

Kolejne pytanie zaprasza do wyznaczenia następnego kroku doceniania siebie:

3. Co jest celem mojej podróży? Jest to zaproszenie do określenia tego, jak chcesz zacząć doceniać siebie, np. w kontekście podsumowania z pkt.1

Jeśli już nazwiesz to, jak chcesz zacząć doceniać siebie i innych, warto określić:

4. Jakie zasoby będą mi potrzebne? To ważny krok, aby ustalić w jaki sposób wykorzystać swoje zasoby oraz jakich zasobów potrzebujesz, by doceniać siebie i innych wg listy ośmiu aspektów doceniana

Kolejny ważny krok, to określenie wartości, jakie będą Cię wspierać w realizacji:

5. Jakie wartości będą moim kompasem? To zaproszenie, by poznać / nazwać wartości, które prowadzą Cię przez życie i określić te, które będą dla Ciebie wsparciem w realizacji swojej drogi do celu.

Ostatni krok, który wzmocni Cię w realizacji celu, to uznanie siebie samej/samego:

6. Co sprawia, że jestem wyjątkowa/y? To zaproszenie do uznana swojego potencjału i swojej wyjątkowości. Czy wiesz, że na świecie nie ma takiego samego drugiego człowieka, jak Ty?

Rozwijanie w sobie wdzięczności, docenianie siebie i uważność na to, co pozytywne, to jeden z kluczy przeciwdziałania wypaleniu na drodze do spełnienia w życiu osobistym i zawodowym.

Jak wspierać siebie w podróży do doceniania?

Zapraszam na coachingowo-mentoringowe sesje indywidualne Od wypalenia do spełnienia na platformie szkoleniowej Akademia Ars Futura, dzięki którym opracujesz plan docenienia siebie i innych po to, by zapalić się do życia z nową energią wdzięczności!

Na wstępie będziesz mieć możliwość sprawdzenia, na ile jesteś spójna/y ze sobą w obszarze docenienia wg autorskiego modelu SERCE™, tj.

• Sens doceniania siebie
• Energię zaangażowania w docenianie siebie i innych
• Relacje, jakie budujesz doceniając siebie i innych
• Cel, czyli co Cię wzywa w obszarze doceniania
• Emocje, jakie Ci towarzyszą w obszarze doceniania

Sesje indywidualne, to czas, by zatrzymać się, podsumować gdzie jesteś, jak jest a jak chcesz, żeby było i określić, co jest potrzebne (bądź co jest niepotrzebne) aby zmienić stan obecny. Wszystko po to, by na nowo docenić siebie i innych na drodze do spełnienia, pozostając w tym spójną/ym ze sobą.

Interesują Cię warsztaty grupowe? Zapraszam do zgłoszenia na TOP Listę tutaj. Wpiszemy Cię na listę osób oczekujących na informację i specjalne warunki programu pn. Spełnienie w życiu osobistym i zawodowym.

Liczba miejsc ograniczona! Jeśli zabrakło miejsca na TOP Liście, napisz do nas tutaj.

Dziękuję, że czytasz to, co piszę, niech służy. 

Zapraszam do kontaktu!

Małgorzata Omilian - Professional Certified Coach (PCC ICF), trenerka FRIS®, konsultantka MindSonar®, autorka idei i modelu SERCE™ w biznesie, trenerka kompetencji przywódczych, zespołowych i zawodowych, praktyk zarządzania sprzedażą.